Opgave
De Beggelderdijk werd door een bewoners als onveilig ervaren door de smalle fietsstroken en de slechte kwaliteit van wegdek en berm. Een herinrichting en een verlaging van de maximumsnelheid van 50 naar 30 km/u moesten zorgen voor een verkeersveilige weg. Maar hoe richt je zo’n weg dan wel goed in?
Vraag van de opdrachtgever
Om te komen tot een verkeersveilig wegontwerp, schakelde de aannemer XTNT in. We combineerden onze kennis van gedrag en verkeerskunde en pasten dit toe om de Beggelderdijk om te toveren tot een duidelijke, overzichtelijke en veilige weg.
Aanpak van XTNT
Als experts in gedrag en verkeer hebben we inmiddels een beproefde werkwijze: de gedragsaanpak veilige infrastructuur (GVI). We verdiepen ons allereerst in de verkeerssituatie. Wat speelt er, hoe ziet de weg en omgeving eruit, welke klachten zijn er en wie zijn met name de dupe? Om dit te achterhalen, gaan een verkeerskundige en een verkeerspsycholoog samen op pad om de locatie écht te leren kennen. We kruipen in de huid van verschillende verkeersdeelnemers en gaan na wat zij onderweg tegenkomen. Vanuit een Human Factor-perspectief, ontleden we het gedrag in een aantal cognities: waarnemen, begrijpen, kunnen, willen en verwachtingen.
Door het gedrag te ontleden in deze componenten, kunnen we vaststellen waar – in de specifieke situatie – de schoen met name knelt. Is het er onveilig omdat men de situatie niet goed kan overzien (waarnemen), of komt het met name omdat de inrichting van de weg ongewenst gedrag uitlokt (willen)? Is de logica in de inrichting ver te zoeken (begrijpen), of maken bepaalde omstandigheden het gewenste gedrag simpelweg erg lastig of zelfs onmogelijk (kunnen)? Of wijkt de situatie zodanig af van wat men op andere plekken gewend is, zodat ons gewoontegedrag roet in het eten gooit (verwachtingen)?
Resultaat
Onze belangrijkste bevinding op de Beggelderdijk was dat je als automobilist eigenlijk niet doorhad dat je de bebouwde kom in reed. De weginrichting bleef hetzelfde, alleen een bord liet zien dat je in bewoond gebied aankwam. De fout om (te) hard door te rijden, is dan ook al snel gemaakt. We adviseerden daarom een ‘poortconstructie’. Door de weg bij de overgang naar bebouwde kom te versmallen, een extra bord toe te voegen én op het stuk daarna fietsstroken toe te voegen, is het als automobilist duidelijk dat je een ander gebied inrijdt. Je komt door ‘een poort’ een bewoond gebied binnen. En daar hoort ander gedrag bij.
Implementatie
Op de Beggelderdijk is ons advies overgenomen. De inrichting is nu flink anders dan voorheen, en de situatie voelt veiliger en prettiger voor iedereen.
