In juni 2023 kreeg XTNT opdracht van de provincie Gelderland om een aantal locaties rond de N327 in de omgeving van Geldermalsen te beoordelen op veiligheid en uitstraling en vervolgens advies te geven over mogelijke verbeteringen. Het ging onder meer om de voetgangerstunnel onder de N327 bij de basisschool ‘de Bloeiende Betuwe’ (bij Rhenoy) en een fietstunnel bij afrit 15 van de A2 bij Enspijk. Collega’s Gerard, Annemieke en Bats maakten een advies om de tunnels te verbeteren.
De tunnels
Annemieke: “Dat de provincie Gelderland deze tunnels graag wilde aanpakken, begrepen wij bij een locatiebezoek gelijk. Beide tunnels bezorgden ons een ‘unheimisch’ gevoel. Dit uit het Duits afkomstige begrip dat ‘beklemmend, onbehaaglijk, griezelig, onheilspellend’ betekent, beschrijft exact hoe de tunnels op ons overkwamen. Al met al geen prettige locaties om te bezoeken dus, zeker niet in de avonduren.” Om de vinger te kunnen leggen op wat nou maakt dat deze tunnels een onprettige indruk maken, analyseerden Gerard, Annemieke en Bats eerst de huidige situatie. Hierbij kwamen zij tot de volgende conclusies:
Tunnel Rhenoy
- De tunnel is een smalle betonnen bak met weinig licht, die erg verwaarloosd oogt, onder meer door groene aanslag op de wanden.
- Op de grond ligt gruis en rommel. De lampen zijn beschermd met een kap, die net als de tunnel zelf een slecht onderhouden indruk maken.
- De hoeken van de tunnel worden – vast te stellen aan kleurverandering en een onprettig geur – als urinoir gebruikt.
- Er is weinig contrast tussen plafond en wanden van de tunnel; wel enig contrast met het vloeroppervlak.
Tunnel Enspijk
- Het is een lange en donkere tunnel met veel rommelige graffiti.
- Er is weinig contrast tussen muren en plafond, waardoor fietsers als het ware een ‘zwart gat’ in rijden. Bovendien oogt de ingang onverzorgd en smoezelig met te hoog ongemaaid gras eromheen.
Psychologische principes
Gerard: “In ons advies om de tunnels te verbeteren, maakten we gebruik van het werk van Gunnar Jenssen. Dit is een Noorse psycholoog en gedragswetenschapper die gespecialiseerd is in het vormgeven en ‘aankleden’ van tunnels, zodanig dat mensen zich er het best op hun gemak voelen.” Mede op zijn werk gebaseerd, waren onze uitgangspunten voor verbetering:
- Breng natuurafbeeldingen aan op de wanden. Hierbij voelen mensen zich prettig.
- De weg, de muur en het plafond van de tunnel moeten duidelijk contrasteren. Voorkom dat men een eenvormige ‘buis’ inrijdt.
- Gebruik een blauwe ondergrond, omdat de kleur blauw een geruststellend effect heeft.
- Beeld duidelijk herkenbare afbeeldingen op de wanden af, die enkele meters uit elkaar liggen. Hierdoor wordt de gehele lengte van de tunnel gebroken en knipt men hem psychologisch als het ware op in delen. Hierdoor voelt de totale tijd in de tunnel korter aan.
- Goed licht in de tunnel is belangrijk. Gebruik geen geel maar wit licht!
Uitvoering
De gemeente West-Betuwe heeft uiteindelijk gezorgd voor het opknappen van de tunnels. Zij hebben kunstenaar Erik Leif Andreassen gevraagd om de onheilspellende tunneltjes te veranderen in prettig ogende verbindingen tussen de beide zijden van de N327. De aanpassingen zijn in lijn met onze aanbevelingen.
Ook aan de slag?
Zijn er in jouw gemeente of provincie ook tunnels die onveilig of ‘unheimisch‘ aanvoelen? XTNT denkt graag met je mee! Neem hiervoor contact op met onze collega Gerard Tertoolen
